«Аллоҳга чинакам бандалик»

Ушбу оятни ҳар куни намозда ҳам, бошқа ўринларда ҳам такрор - такрор ўқиймиз. Аммо бу ояти карима бизнинг ҳаёт тарзимизда, қилаётган амалларимизда ҳам ўз ўрнини, тасдиғини топяптими? Бу борада ўзимизни хеч тафтиш қилиб кўрганмизми? Доим ўқиб юрганимиз учун бу оятлар оддий жумлаларга айланиб қолмаганми? Балки «ибодат қилиш», «ёрдам сўраш» тушунчаларини тўлиқ англай олмаётгандирмиз?

Масалан, зеҳнимизда ибодат борасида мана шундай тушунча шаклланган бўлиши мумкин: «Ибодат бу намоз, рўза дегани, пули бор, имкони бор одамлар учун закот, умра ёки ҳаж қилиш дегани. Мана шуларнинг ҳаммасини Аллоҳ учун адо этамиз». Истиъона, яъни ёрдам сўраш тушунчасини ҳам қўлларни очиб, Роббимиздан фақат ўз манфаатимизга тегишли бўлган нарсаларни сўраш билан чегаралаб қўяётгандирмиз?

Агар шундай тушунаётган бўлсак, бундай фикрлар «Ийяака наъбуду ва ийяака настаъийн» оятининг мақсадини тўлиқ ифодалай олмайди, чунки мўминнинг ҳар қадами, ҳар лаҳзаси ибодат бўлиши керак.

Истиъона тушунчаси Аллоҳдан бизга фойдаси бор нарсаларни сўрашгина эмас, балки бир маънода таваккулнинг ҳам юзага чиқишидир, Аллоҳдан бошқа бирор кимдан ёки нимадан ҳеч нарса истамасликдир.

Қуръоннинг ҳаммаси эмас, баъзи оятларинигина англай олганимизда ҳам, бугунги аҳволимиз тамоман ўзгача бўлар эди.