«Ҳукмдорларга совға» (туҳфатул мулук)

Ушбу «Туҳфатул мулук» асарининг муаллифи Зайнуддин ибн Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Абдулқодир Розий бўлиб, унинг тўлиқ исми ҳақида ҳанафий уламолар ихтилоф килган. Жумладан, Абул Вафо ва Ибн Кутлубаға унинг исми Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Абдулмуҳсин бўлган, деб айтган. Тошкўпрузода бу исмга бир оз қўшимча киритиб, Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Ҳасан, дейди. Ҳожи Халифанинг наздида эса, Зайнуддин ибн Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Ҳасан Розий Ҳанафийдир. Зайнуддин ибн Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Абдулқодир Розий афкор оммага «Мухторуссиҳоҳ», яъни «Ишончли сўзлардан сайланмалар» асари билан танилган. Шунинг учун кўпчилик луғатшунос уламолар бу йўналишда амалга оширган улкан ишларини эътироф этиб, уни «Ишончли сўзлардан сайланмалар» сохиби деган улуг ном билан атаган. Таниқли араб олими Абдуллоҳ ибн Назир ибн Аҳмад бу ҳақда бундай дейди: «Зайнуддин ибн Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Абдулқодир Розийнинг ҳаёти ҳақида батафсил маълумотлар олиш учун кўплаб китобларга мурожаат қилдим, аммо топа олмадим. Шунинг учун унинг таваллуди, ёшлиги, таълим олгани, таълим бергани, устозлари, қачон вафот этгани ва шахсияти билан боғли ҳеч қандай маълумотга эга эмасман». Абу Бакр Зайнуддин ибн Муҳаммад ибн Абу Бакр ибн Абдулқодир Розийнинг тил, адабиёт, тафсир ва фикҳ фанларига доир асарлари дунёдаги аксар мўътабар кутубхоналарнинг нодир қўлёзмалар фондларида сақланаётган бўлса-да, афсуски, улар ҳали-ҳануз тадқиқ қилиниб,ўкувчилар эътиборига ҳавола этилган эмас. Аллох таолонинг тавфиқи ва ёрдами билан 2015 йил Абу Бакр Розийнинг «Туҳфатул мулук» асарининг тадқиқ қилинган ўзбек тилидаги таржимаси тугатилиб, бугунги кунда алломанинг бошқа нодир китоблари қатори юртимиздаги илм аҳлларига, хусусан, диний ўкув юртлари талабаларига Ҳанафий фиқҳи фанидан фойдали бир дарслик сифатида тақдим этилди. Мазкур асар келгусида олининг бошқа нодир китоблари қатори юртимиздаги илм аҳлларига, хусусан, диний ўкув юртлари талабаларига Ҳанафий фиқҳи фанидан фойдали бир дарслик сифатида хизмат қилади, деб умид билдириб қоламиз.